Czym musi charakteryzować się znak towarowy?

W pierwszej kolejności należy wskazać, że znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie produktów (usług) jednego przedsiębiorstwa od tych pochodzących z innego przedsiębiorstwa. Innymi słowy, znakiem towarowym może być wszystko to, co ma zdolność odróżniającą. Ponadto, oznaczenie, by móc być znakiem towarowym, musi nadawać się do graficznego przedstawienia.

Jakie wyróżniamy znaki towarowe?

Katalog oznaczeń, które mogą być znakami towarowymi, jest otwarty. Znakiem towarowym może być zatem słowo lub rysunek, ale również cyfra, kolor, forma przestrzenna, dźwięk, hologram, a nawet smak lub zapach. Te ostatnie są jednak dość trudne do graficznego przedstawienia, więc możliwości ich rejestracji jest właściwie wyłączona. Jako ciekawostkę podam, że dotychczas zarejestrowano w Unii Europejskiej wyłącznie jeden znak zapachowy - zapach skoszonej trawy - którego ochrona już wygasła.

Wyróżniamy także znak kombinowany, występujący wtedy, kiedy dane oznaczenie łączy w sobie jedną lub więcej z ww. kategorii znaków. Najbardziej powszechnym przykładem znaku kombinowanego jest znak słowno-graficzny.

Czy znakiem towarowym może być jedno słowo?

Nie ma przeszkód, by znakiem towarowym było jedno słowo, przy czym musi być ono na tyle charakterystyczne, że będzie wskazywać na produkty pochodzące z naszego przedsiębiorstwa. Nie możemy posłużyć się wyłącznie słowem służącym w obrocie do wskazania rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności, jak też słowem z języka potocznego (np. mega, super, fajny).

Jeżeli słowo to samo w sobie nie będzie mieć zdolności odróżniającej (np. „mega ziemniak” jako oznaczenie produktów pochodzących z Twojego gospodarstwa rolnego), postaraj się dodać inne słowa lub element graficzny (np. narysuj wokół słów „mega ziemniak” uśmiechnięte, kolorowe ziemniaki), a wówczas możesz rozważać wystąpienie z wnioskiem o udzielenie prawa ochronnego.

Co nie może być znakiem towarowym?

Przede wszystkim nie wolno w oznaczeniach używać elementów o wysokiej wartości symbolicznej (religijnej, patriotycznej, kulturowej). Zakazane jest także korzystanie z symboli Rzeczypospolitej Polskiej, innego państwa lub organizacji międzynarodowej, znaków sił zbrojnych, odznak, orderów (wyjątek - mamy uprawnienia do ich używania i możemy to wykazać). Nie możemy zamieszczać w znaku tych oznaczeń, które są urzędowo przyjęte do stosowania w obrocie jako znaki bezpieczeństwa, jakości, legalizacji (wyjątek - mamy uprawnienia do ich używania i możemy to wykazać).

Aby prawo ochronne zostało udzielone, oznaczenie nie może ze swej istoty wprowadzać odbiorców w błąd co do charakteru, jakości, pochodzenia geograficznego towaru.

Znakiem towarowym nie mogą być oznaczenia, które składają się wyłącznie z kształtu lub innej właściwości towaru, wynikającej z charakteru samego towaru, niezbędnej do uzyskania efektu technicznego lub zwiększającej znacznie wartość towaru.

Czym jest „wtórna zdolność odróżniająca”?

Warto wiedzieć, że nasze oznaczenie może w pewnych sytuacjach zyskać zdolność odróżniającą w następstwie jego używania przez pewien czas w obrocie gospodarczym (wtórna zdolność odróżniająca). Możemy wówczas uzyskać prawo ochronne na znak towarowy, nawet jeżeli początkowo nie było to możliwe.

Jeżeli zatem nasze oznaczenie nie nadaje się do odróżniania towarów, dla których zostało zgłoszone albo składa się wyłącznie z elementów opisowych lub mowy potocznej, to nie jest wykluczone, że - w następstwie używania - w odbiorze przeciętnego konsumenta stanie się oznaczeniem wskazującym wyraźnie na nasze przedsiębiorstwo. W takiej sytuacji możemy ubiegać się o prawo ochronne na znak towarowy.

Na co jeszcze należy zwrócić uwagę?

Urząd Patentowy zawsze weryfikuje czy zgłoszone przez nas oznaczenie spełnia wymogi wyżej opisane. Jeżeli tak, to udzieli nam prawa ochronnego. Zanim jednak to się stanie, oznaczenie zostanie opublikowane, by wszyscy mogli się z nim zapoznać i - ewentualnie - złożyć sprzeciw.

Przed wystąpieniem o udzielenie prawa ochronnego warto zatem zastanowić się czy nasze oznaczenie nie narusza praw osobistych lub majątkowych osób trzecich (np. nie wykorzystujemy ilustracji bez zgody jej twórcy). Trzeba również rozważyć czy nasz znak nie jest identyczny lub podobny do znaku towarowego, na który już udzielono prawa ochronnego. Jeżeli zdobędziemy się na taką analizę, możemy oszczędzić sobie wielu nieprzyjemności i rozczarowań w procesie rejestracji oznaczenia.